Ionische orde
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
De Ionische orde is een van de drie klassieke bouworden uit de Griekse oudheid, gekenmerkt door slanke zuilen met kapitelen versierd met voluten en een fries met doorlopend reliëf.
Omschrijving
De Ionische orde ontstond in de vroege zesde eeuw v.Chr. op de Ionische eilanden en in Klein-Azië. In vergelijking met de oudere Dorische orde zijn Ionische zuilen slanker en staan ze op een basement (voetstuk). De schacht van de zuil is voorzien van diepe verticale groeven (cannelures) gescheiden door smalle banden. Het meest kenmerkende element is het kapiteel, versierd met dubbele voluten (spiraalvormige krullen) aan de hoeken onder een dunne dekplaat. Boven de zuilen bevindt zich de architraaf, vaak gevolgd door een fries dat versierd kan zijn met doorlopend beeldhouwwerk in reliëf. De Ionische orde wordt geassocieerd met elegantie en wordt soms gezien als een symbool van intellect en leren.
Kenmerken van de Ionische orde
Belangrijke kenmerken van de Ionische orde zijn de aanwezigheid van een basement onder de zuil, de slankere zuilschacht met diepe cannelures en smalle 'riemen' ertussen, en het kenmerkende kapiteel met voluten. Het hoofdgestel boven de zuilen bestaat uit een architraaf met meestal drie horizontale banden (fasciae), een fries (vaak met doorlopend reliëf) en een kroonlijst (geison). De daklijst (sima of cimaas) bevindt zich hierboven en kan voorzien zijn van acroteria (versierende elementen op de hoekpunten).
Toepassing en vergelijking
De Ionische orde werd veel toegepast in tempels en andere belangrijke gebouwen in het oude Griekenland en later ook door de Romeinen. In vergelijking met de Dorische orde, die als robuuster en eenvoudiger wordt beschouwd, is de Ionische orde eleganter en decoratiever. De Romeinen ontwikkelden later de composiete orde door elementen van de Ionische en Korinthische orde te combineren. Tijdens de Renaissance herleefde de interesse in de klassieke bouworden, waaronder de Ionische.
Vergelijkbare termen
Dorische orde
Gebruikte bronnen: